برخی از کودکان ممکن است در حساسیت شنیداری دچار مشکل باشند، که این اختلال در زمان دیکته نویسی به وضوح دیده میشود.
راههای مختلفی برای تقویت حساسیت شنیداری وجود دارد.
یکی از مؤثر ترین روشها، استفاده از کاربرگ حساسیت شنیداری و انجام تمرینهای آن میباشد.
در این مقاله به معرفی کاربرگ حساسیت شنیداری میپردازیم، و راههای تقویت آن با کمک کاربرگ حساسیت شنیداری را بیان میکنیم.
یکی از مشکلاتی که در دوران کودکی به وجود میآید، ضعف در حساسیت شنیداری میباشد.
این ضعف با توجه به مشکلاتی که در دیکته نویسی به وجود میآید، خود را نشان میدهد.
کودکانی که دچار اختلال حساسیت شنیداری میباشند؛ اشتباهات زیر را در املا انجام میدهند:
ــ بهجای مسواک مینویسند مسباک؛
ــ بهجای آمدند مینویسند آمدن؛
ــ بهجای زنبور مینویسند زمبور؛
ــ بهجای صبح مینویسند صب؛
ــ بهجای بشقاب مینویسند بشگاب؛
ــ بهجای جالبه مینویسند ژالبه
کودکی که به این اختلال دچار است، نمیتواند واژههایی که اصوات نزدیک به هم دارند را از هم تشخیص دهند و این مشکل در دیکته نویسی بسیار واضح است.
تمرینهای زیادی برای رفع مشکلات حساسیت شنیداری وجود دارد.
کودک با کمک والدین و آموزگار خود میتواند این تمرینات را انجام دهد و مشکلش حل شود.
تمرینات گوناگون که مربوط به تقویت حساسیت شنیداری میباشند، در قالب کاربرگ حساسیت شنیداری تهیه شدهاند.
در این مقاله، درباره کاربرگ حساسیت شنیداری و هم درباره نوع تمرینها توضیح خواهیم داد.
ضعف در حساسیت شنیداری باعث میشود، کودک در مهارتهایی مانند دیکته نویسی به مشکل برخورد کند.
به همین دلیل اگر کودک این مشکل را دارد باید سریع تشخیص داده شود و شروع به انجام تمرینهایی کند که حساسیت شنیداری را تقویت میکنند.
از راههای زیر میتوان پی برد که کودک در این زمینه مشکل دارد یا نه.
همانطور که گفتیم حساسیت شنیداری در کودکان ممکن است دچار اختلال شده باشد، که در دیکته نویسی نمود پیدا میکند.
برای درمان این مشکل تعدادی تمرین وجود دارد که باید کودک به کمک والدین و آموزگار خود انجام دهد، تا مشکل او رفع شود.
این تمرینات در قالب کاربرگ حساسیت شنیداری تهیه شدهاند.
هر کاربرگ یک تمرین خاص را شامل میشود که کودک با انجام آن حساسیت شنیداری خود را تقویت میکند.
والدین و آموزگاران میتوانند کاربرگ حساسیت شنیداری را تهیه کنند، و با استفاده از آن به کودک خود کمک کنند تا مشکلش حل شود.
در ادامه به تمریناتی که در این کاربرگ ها وجود دارد اشاره میکنیم.
در بعضی از کاربرگ حساسیت شنیداری از کودک خواسته میشود، تا کلماتی که آواهای پایانی آنها شبیه به هم هستند را بخواند.
مانند: «بودن» و «بودند» و بعد از آن خودش مثالهایی از این کلمات بزند.
در گروهی از این کاربرگ حساسیت شنیداری، یک سری از کلمات شباهت آوایی به هم دارند.
مانند: «بیمار» و «بیدار» را معلم و یا والدین میخوانند، و از کودک میخواهند این کلمات را بعد از آنها تکرار کنند.
برطرف نکردن این مشکل میتواند در املانویسی هم تأثیر بگذارد. که رفع مشکلات املا هم نیاز به زمان مناسبی دارد.
تشخیص و تفکیک صداهای گوناگون:
برای این بازی به وسایلی مانند قابلمه، قیچی و بشقاب نیاز داریم.
این بازی به این صورت میباشد که چشم کودک را با یک پارچه نرم و لطیف ببندید و صدای این وسایل را در بیاورید.
مثلاً سکه را رها کنید تا صدا دهد و از کودک بخواهید بگوید این صدا مربوط به چه چیزی میباشد.
تشخیص صدای حیوانات:
هر حیوان صدای مخصوص به خود را دارد.
شما میتوانید صدای این حیوانات را پخش کنید و از کودک بخواهید که بگوید هر صدا مربوط به کدام حیوان است.
این تمرین را سعی کنید، با شدت صداهای گوناگون انجام دهید.
هرچه صدایی که کودک تشخیص میدهد شدت کمتری داشته باشد و یواشتر باشد، بهتر است.
تشخیص صداهایی که به هم نزدیک هستند:
برای انجام این تمرین، سه لیوان را بیاورید و میزان متفاوتی از آب را در هر کدام بریزید.
در یک لیوان 1/4، در لیوان دیگر 2/4 و در لیوان سوم 3/4 لیوان را پر از آب کنید.
با یک قاشق چایخوری روی لبه لیوانها بزنید و از کودک بخواهید که به تفاوت صداهای لیوانها توجه کند.
سپس چشم کودک را ببندید و مانند مرحله اول صدای لیوانها را دربیاورید و از کودک بخواهید تشخیص دهد هر صدا مربوط به کدام لیوان است.
برای بار اول استفاده از 3 لیوان ممکن است برای کودک دشوار باشد.
شما میتوانید با 2 لیوان تمرین را شروع کنید و کم کم تعداد لیوانها را افزایش دهید.
تشخیص صدای افراد مختلف:
وقتی در یک مهمانی هستید که بیش از پنج یا شش نفر در مهمانی حضور دارند، میتوانید با این بازی کودک خود را سرگرم کنید و به او کمک کنید تا حساسیت شنیداری او تقویت شود.
در مرحله اول از کودک بخواهید چشمانش را ببندد و افرادی که در مهمانی حضور دارند، هرکدام یک کلمه بگویند و کودک باید تشخیص دهد هر صدا مربوط به چه کسی میباشد.
در مرحله بعد هر دو نفر با هم یک واژه را باید بگویند و کودک صدای آنها را باید تشخیص دهد.
در مراحل بعد میتوان بازی را اینگونه پیش برد که 4 نفر با هم یک واژه را بگویند و کودک باید تشخیص دهد چه کسی ساکت است.
تشخیص دادن صدای حروف در کلمات:
یک لیست از واژگان ساده تهیه کنید که در آن، کلمات بر اساس حروف الفبا مرتب شدهاند.
برای هر یک از حروف چند واژه باید وجود داشته باشد. گروهی از این واژگان صدای اول آنها به هم شبیه است.
مانند سوسن، سیب و سبد و گروهی از این واژگان صدای آخر آنها مانند هم میباشد. مانند باغ، زاغ و داغ.
ابتدا سه کلمه بگویید که آوای ابتدایی دو تا از آنها شبیه به هم باشد و یکی متفاوت.
کودک باید آن واژهای که با آوای متفاوتی آغاز میشود را تشخیص دهد.
همین تمرین را برای کلماتی که آوای انتهایی آنها شبیه به هم هست انجام دهید.
بر اساس خلاقیت خود با این کلمات میتوانید بازیهای گوناگونی انجام دهید، که در تقویت حساسیت شنیداری کودک و دیکته نویسی آنها بسیار مؤثر است.
برای انجام این تمرین میتوانید از کاربرگ حساسیت شنیداری استفاده کنید.
تشخیص صداهای موجود در محیط:
هنگامیکه در خانه هستید از کودک بخواهید چشمان خود را ببندد و صداهایی که اطراف خود میشنود را نام ببرد.
این کار را میتوانید در پارک نیز از کودک خود بخواهید که انجام دهد.
داستانها درگوشی برای کودک بگویید:
شبها وقتی میخواهید برای کودک خود داستان بگویید که خواب برود میتوانید کنار او دراز بکشید و در گوش او بهآرامی داستان را بگویید.
به شکلی که انگار هیچکس بهجز او نباید داستان را بشنود. کمکم در هنگام داستان گفتن صدای خود را آرام کنید.
توجه داشته باشید که این کار را باید برای هر دو گوش کودک انجام دهید، اگر تنها برای یک گوش این کار را انجام دهید تنها یک گوش او تقویت میشود.
خلاصه راههای تقویت حساسیت شنیداری:
در این مقاله بهطور مفصل به بررسی راههای تقویت حساسیت شنیداری پرداختیم.
در این قسمت بهطور خلاصه همه راهها را یک جا بیان میکنیم و اگر نکتهای جامانده باشد آن را در ادامه تکمیل خواهیم کرد.
استفاده از کاربرگ حساسیت شنیداری و انجام تمرینهایی که در آنها ذکر شده است.
تشخیص دادن صداهای دور و نزدیک با چشمان بسته.
انجام تمرین برای شناسایی صداهای زیروبم و آهسته و بلند.
تمرین برای دریافت صداهای ظریفی مانند صدای تیکتاک کردن ساعت دیواری.
تمرین برای شناسایی منبع تولید صدا با تعقیب صدایی که به گوشتان میرسد.
تمرین بازشناسی شمعی که به این صورت میباشد که شما یک واژه را میگویید و کودک تصویر مربوط به آن واژه را به شما نشان میدهد. برای این تمرین میتوانید از کاربرگ حساسیت شنیداری استفاده کنید.
مربی تعدادی کلمه را بیان میکند و کودک باید کلمات هم آغاز و هم پایان را پیدا کند و بگوید.
تمرین پیوند شنودی، یعنی کودک تعدادی حرف را میشنود و با آنها واژه میسازد. مثلاً با حروف ر، خ، ت، د واژه «درخت» را میسازد.
معلم یک داستان میگوید و بعد از پایان داستان دانشآموز باید تصویر مربوط به آن را پیدا کند. برای این تمرین هم میتوان از کاربرگ حساسیت شنیداری استفاده کرد.
انجام تمرینهایی که کودک در آنها باید صدای اول و آخر واژگان را تشخیص دهد و بیان کند.
انجام تمرین پیدا کردن واژگان همقافیه مثل نوک و رک.
انجام تمرین پیدا کردن واژگان هموزن، یک مجموعه سه، چهار و یا با تعداد بیشتر به کودک بدهید و از او بخواهید واژگانی که هموزن هستند را بیابد.
